ویرایش آخر کوک، ویرایش ۰،۰۸، حاوی چند قابلیت تازه و چندین قابلیت بهبود یافته است. در این مقاله می‌پردازیم به امتیاز اصلی این نسخه نسبت به نسخه‌های پیشین که امکان ترکیب یک ملودی مطابق با یک الگوی ترکیب صدا و یک سیستم اعتدال است.
ترکیب یک ملودی
تازگی اصلی این نسخه امکان ترکیب یک لحن (یا ملودی) بر اساس یک ملودی ساده و یک رشته فواصل موسیقایی است. ملودی باید به صورت یک پروندهٔ XML حاوی همهٔ نتها باشد. هر نت باید بر حسب داده‌های زیر مشخص شود :
زمان : در چه زمانی نت نواخته میشود
درجه : نت مورد نظر چندمین درجهٔ گام است
هنگام : درجهٔ مورد نظر در چه هنگامی نواخته میشود
کشش : نت چقدر طول میکشد ( بر حسب ثانیه)
شدت : شدت یا بلندی نسبی صدا (با عددی بین صفر و یک نمایش داده میشود)
داده‌های فوق را میتوان دستی در یک پروندهٔ XML با پسوند .xml یا .mel وارد کرد، چنانکه ذز تصویر روبرو ویرایش پروندهٔ greensleeves.mel با استفاده از نرم‌افزار Gedit تحت لینوکس مشاهده میشود.
امکان دیگر استفاده از پنجرهٔ ویرایش ملودی کوک است که نتهای مختلف با داده‌های مربوطه را به صورت یک جدول قابل ویرایش نمایش میدهد. تصویر روبرو پنجرهٔ ویژهٔ ویرایش ملودی کوک تحت Windows XP را نمایش میدهد.
در سمت راست پنجره نتهای وارد شده را به صورت تضویری میتوان مشاهده کرد. در این نمایش محور افقی مختصات زمان و محور عمودی ارتفاع صوتی نتها را بر حسب سانت را نمایش میدهد.
این نغمه را سپس میتوان با مشخص کردن سه پارامتر دیگر ترکیب کرد. این سه پارامتر عبارت است از : بسامد مرجع (که بسامد درجهٔ اول است)، ماهیت سیگنال و تمپو.
به غیر از پارامترهای صدا، متوان برای هر نت یک پوش نیز تعریف کرد (این پوش برای همهٔ نتهای قطعه استفاده خواهد شد). این همانند پوش Attack, Decay, Sustain, Release) ADSR) در سازهای MIDI تعریف میشود. تنها تفاوت در این است که تعداد پاره خطها محدود به چهار نیست. این پاره خطها که چگونگی خاموش شدن نتها را مشخص مسکنند به صورت یک رشته نقاط که مختصات آن زمان تغییر و شدت صدا در آن لحظه است نمایش میدهیم. در گزار از هر یک از این نقطه‌ها شیب میرایی تغییر میکند.
استفاده در شرایط چندصدایی
به عنوان مثال قطعهٔ Greensleeves که یک ترانهٔ سنتی انگلیسی است را انتخاب میکنیم تا آن را با اعتدالها و صداهای مختلف مورد آزمایش قرار دهیم.
نت قطعه را اینجا میتوان مشاهده کرد. این قطعه بارها در سبکهای مختلف اجرا و ضبط شده است. به عنوان نمونه مینوان به اجراهای زیر گوش داد :
اجرای آوازی a capella توسط The King’s Singers
اجرا با ارکستر با تنظیمی از Ralph Vaughan Williams.
در شرایط موسیقی پلیفنیک (چندصدایی) دقیق بودن فاصله‌های پنجم و سوم اهمیت زیادی دارد. از این حهت ما این قطعه را با سه سیستم اعتدال که در موسیقی غربی نقش مهمتری داشته‌اند آزمایش میکنیم : اعتدال مساوی، اعتدال فیثاغورثی و اعتدال طبیعی (منسوب به Zarlino).
از این نظر که این اعتدالها فاصله‌های طبیعی سوم و پنجم را عمده قرار میدهند، در انتخاب صدا از صداهایی که طیب هارمونیک دارند استفاده کرده‌ایم. در نتیجه این قطعه با صداهای زیر ترکیب شده است :
سیگنال سینوسی (صدای ساده بدون اجزاء فرعی)
سیگنال مربع (با طیف هارمونیک خیلی غنی، شدت صدای فرعی ردهٔ
n
متناسب با ۱/n )
شبیه سازی تار ارتعاشی (با طبف هارمونیک)
در این آزمایش ۹ پروندهٔ صوتی تهیه شد که در سایت کوک در دسترس می‌باشد : نمونهٔ صوتی.
آزمایش در شرایط تکصدایی
برای این بخش به عنوان مثال قطعه‌ای سنتی از ردیف را انتخاب کردیم : صوفینامه, این قطعه در اصل آوازی است ولی در ردیفهای سازی نیز وجود دارد. برای اجرای این قطعه از سه اعتدال مختلف مقام اصفهان استفاده کرده‌ایم : اعتدال مساوی، اعتدال طلایی (یعنی با تنظیم پرده‌های تار و ستاربه روایت استاد طلایی) و اعتدال صفوت (به روایت استاد صفوت). تصویر زیر این سه روایت از مقام اصفهان را نمایش میدهد
جایگاه دقیق درجات مقام اصفهان موضوع اختلاف استادان و موسیقی شتاسان معاصر است. فاصلهٔ مورد بحث فاصلهٔ هفتم که بنا بر نظریات مختلف یک هفتم بزرگ (حدود ۱۱۰۰ سانت) یا یک هفتم نیم‌بزرگ (حدود ۱۰۵۰ سانت) و یا نظریهٔ غالب فاصله‌ای مابین این دو فاصله است، بدون اینکه جایگاه دقیق این پرده شناخته باشد. برای سرپوش گذاشتن یا شاید تشدید این ابهام اغلب برای اجرای این فاصله از یک تریل میکروتونال استفاده میشود.
در شرایط موسیقی تکصدایی، طیف صدا از اهمیت کمتری برخوردار است (مگر در حالت پدال در موسیقی هندی یا ایرانی)، اما در همهٔ حالات تأثیر طبف صدا در چگونچگی فواصل قابل انکار نیست. در این آزمایش ما اعتدالهای فوق را با ۲ صدای با طیف هارمونیک : یکی صدای ناشی از شبیه‌سازی یک تاز ارتعاشی و دیگر شیگنال سهمی که سیگنالی تناوبی است و در نتیجه طیف بسامدهای آن هارمونیک است. تفاوت این طیف با سیگنال مربع این است که شدت صداهای فرعی نسبت به طیف صدای مربع شدت کمتری دارد. به غیر از این دو سیگنال از یک صدای فاقد طیف هارمونیک نیز استفاده کرده‌ایم که صدای حاسل از شبیه‌سازی یک میله است (با شرایط کرانه‌ای آزاد - گیر). صدای حاصل طیف هارمونیک ندارد، اما از آنجا که صداهای فرعی بسامدهای نسبتا دور از یکدیگر دارند، ارتفاع هر نت به روشنی فابل تشخیص است (مانند یک دیاپازون).
در این آزمایش ۹ پروندهٔ صوتی ضبظ کرده‌ایم که از طریق سایت کوک قابل شنیدن و یا بارگزاری می‌باشد : نمونه‌های صوتی.
پیوند :